چه کارهایی باعث نازایی میشه؟ | همه ی عوامل نازایی در یک مقاله!

امروزه زوج های جوان به طور طبیعی ممکن است باردار شدنشان سه سال طول بکشد؛ اما اگر شما ۲۰ تا ۳۰ ساله هستید و در صورتی که ظرف دوازده ماه بعد از تصمیم به بارداری، موفق به بارداری نشدید ، باید با پزشک مشورت کنید. عوامل نازایی در زنان می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله بیماریپلی‌کیستیک، اختلالات هورمونی، عفونت‌های تناسلی، عوامل سنی و عوامل روانشناختی رخ دهد. مهمترین قدم در مدیریت نازایی زنان، تشخیص دقیق دلیل آن است. بهتر است با پزشک یا متخصص زنان و نازایی مشورت کنید تا بتوانند برنامه درمانی مناسبی برای شما تنظیم کنند. در این مطلب از باما رایانه همراه باشید تا با علائم اولیه ناباروری و عوامل تاثیرگذار بر آن آشنا شویم.

 

علائم اولیه ناباروری

 علائم اولیه ناباروری در زنان عبارتند از:

• بی اشتهایی جنسی یا کاهش شهوت جنسی
• درد شدید در دوران قاعدگی یا رابطه جنسی
• تنظیم نامناسب دوره تخمک گذاری
• عدم توانایی در باروری حتی با رابطه جنسی منظم
• داشتن عفونت های مزمن تناسلی
• سابقه سقط مکرر
• عدم تنظیم منظم دوره‌های قاعدگی
• نزدیکی جنسی ناکافی یا نامطلوب
• اختلالات در عملکرد تخمدان یا رحم
• بیماری های زنان مانند سندرم تخمدان، چندتخمکی یا اندومتریوز
• مشکلات با شریک جنسی مانند کمبود اسپرم یا عدم انتقال موثر اسپرم
• سن بالای 35 سال

توجه داشته باشید که این فقط بخشی از علائم مرتبط با ناباروری در زنان است و برای دریافت تشخیص دقیق و درمان متناسب با وضعیت شما، بهتر است به یک پزشک متخصص مراجعه کنید. این علائم ممکن است به مشکلات دیگر نیز تعلق داشته باشد و برای تشخیص نهایی به مشاوره پزشک نیاز است.

 

عوامل تاثیر گذار بر ناباروری

1. تاثیر تغذيه بر نازایی

امروزه یکی از مشکلات ما آن است که غذاهای فرآورده و آماده زیاد مصرف می کنیم. برخی از این غذاها در طی فرآیند تولید صنعتی تا حد زیادی مواد اصلی خود را از دست داده اند به عنوان مثال در گندم ۸۰ درصد روی Zn)) وجود دارد که با آسیاب کردن و سبوس گیری از دست می رود. خاک کشاورزی نیز در اثر کشت و کار پی در پی دچار فقر مواد معدنی می شود، در نتیجه سبزیجات و گیاهانی که در این خاک ها کشت می شوند، از مواد معدنی کافی برخوردار نیستند.

مسلماً، هیچ رژیم غذایی کاملاً متعادل و بی عیب و نقصی وجود ندارد. ما بـه سادگی نمیتوانیم تمام عناصر غذایی مورد نیاز خود را از طریق رژیم غذایی روزانه بدست آوریم. حال، به این کمبودهای غذایی، رژیمی و غیره، عواملی چون مواد افزودنی و مواد نگهدارنده را نیز اضافه کنید. خواهید دید که چگونه ظرفیت باروری را تحت تأثیر قرار می دهند و به آن آسیب می رسانند.

 

2. تاثیر اضافه وزن بر نازایی

وزن بدن نقش مهمی در باروری دارد. وزن خیلی زیاد یا وزن خیلی کم، هر دو می توانند باعث اختلال در باروری شوند. برای اینکه بیشترین شانس باردار شدن را داشته باشید، باید وزن بدنتان در حدود معینی باشد. بدن زنان به طور طبیعی مقدار بیشتری چربی در خود دارد، تا برای تغذیه و پرورش جنین مورد استفاده قرار گیرد. زنان متوسط ۲۷ درصد وزنشان و مردان متوسط ۱۵ درصد وزنشان از چربی تشکیل شده است. دختران جوان تا زمانی که درصد چربی بدن آنها به ۱۷ درصد نرسد، دچار عادت ماهیانه نمی شوند، پس وجود چربی کافی در بدن برای تخمک گذاری و باروری ضروری است.

اگر وزن زنی بیش از حد افزایش یابد، می تواند منجر به توقف تخمک گذاری شود. تحقیقات نشان می دهد که از دست دادن مقدار کمی وزن (حدود ۱۰ درصد)، می تواند از طریق تحریک تخمک گذاری، ایجاد تعادل در هورمون ها و منظم تر کردن عادت ماهیانه، باعث افزایش باروری شود. خوشبختانه تغذیه روزمره شما کاملاً در کنترل خودتان است و خوردن غذای سالم مهمترین اقدامی است که شما می توانید برای موفقیت در باردار شدن انجام دهید.

 

3. کاهش وزن بیش از حد 

کاهش زیاد وزن می تواند باعث توقف عادت ماهیانه شود. کاهش زیاد وزن ممکن است در اثر کار و ورزش سنگین یا رژیم غذایی سفت و سخت اتفاق بیفتد. کاهش زیاد وزن در اثر رژیم غذایی خاص مثل بیماری بی اشتهایی در خانم ها که می تواند منجر به توقف عادت ماهیانه و کاهش باروری شود.

 

7 خوراکی مضر برای باروری

بسیاری از افراد از آسیب های وارده به جنین به واسطه مصرف الکل و دخانیات در دوره بارداری توسط مادر آگاهی دارند، اما باور نمی کنند که استعمال دخانیات و مصرف الكل بتواند حتی قدرت باروری آنها را هم مختل کند. خبـر خـوب ایــن است که اثرات اینها بر باروری همیشگی نیست و در صورت توقف مصرف، اثرات زیانبارشان روی باروری هم از بین می رود و وضعیت شخص به حالت عادی بر می گردد.

 

1. مشروبات، از عوامل نازایی

مصرف مشروبات توسط مردان می تواند باعث کاهش تعداد اسپرم هـا شود؛ یا باعث افزایش اسپرم های غیر طبیعی و کاهش اسپرم های دارای قابلیت تحرک شود. الکل موجود در مشروبات با تأثیر بر فرآیند تولید و آزادسازی تستوسترون (هورمون جنسی مردانه) نیز می تواند روی باروری مرد اثر کند. از آنجا که الکل بر کبد تأثیر منفی دارد، می تواند باعث تجمع هورمون های جنسی زنانه در بدن مرد شود و در نتیجه باعث کاهش قدرت جنسی مرد و تعداد اسپرم ها می شود.

مشروبات همچنین می تواند باعث کاهش جذب عناصر غذایی مثل روی (Zn) به بدن شود. عنصر روی، در باروری مرد نقش حیاتی دارد: برای ساخته شدن لایه خارجی اسپرم و دم آن باید مقدار کافی عنصر روی در بدن وجود داشته باشد. این عنصر با غلظت بالایی در اسپرم یافت می شود و کاهش آن در غذای مردان می تواند موجب کاهش تعداد اسپرم ها گردد.

مصرف زیاد الکل همچنین می تواند باعث توقف عادت ماهیانه و تخمک گذاری در زنان شود. نوشیدن الکل به هر مقدار می تواند بر احتمال باروری شما اثری منفی داشته باشد. مصرف الکل توسط زنان باردار احتمال سقط را تا 5/2 برابر زنان عادی افزایش می دهد. در صورت مصرف الکل و هم سیگار، احتمال سقط چهار برابر می شود.

 

2. نقش دخانیات بر باروری زنان

بسیاری از مردم در خصوص نقش استعمال سیگار در بیماری های مختلف ریه مثل آمفیزم و سرطان ریه اطلاعات زیاد دارند و اکثراً هم از اثرات مخرب سیگار در حاملگی مطلع هستند، اما افراد کمتری اطلاع کافی از نقش سیگار در کاهش قدرت باروری زن و مرد دارند. دود توتون یا تنباکو حاوی چهار هزار نوع ترکیب شیمیایی است. برخی از این ترکیبات عبارتند از: اکسید نیتروژن، آمونیاک، هیدروکربن های معطر، سیانید هیدروژن ، کلرید وینیل، نیکوتین، سرب و کادمیم. بعضی خانم ها فقط در طول دوره بارداری سعی می کنند سیگار نکشند؛ غافل از اینکه سیگار حتی می تواند شانس حامله شدن را هم کاهش دهد.

سیگار کشیدن در مردان می تواند باعث کاهش تعداد اسپرم ها، افزایش اسپرم های غیر طبیعی و کاهش سطح تستوسترون هورمون جنسی مردانه شود. دود سیگار همچنین می تواند باعث کندی و تنبلی اسپرم ها و نیز کاهش سطح ویتامین C در خون شود. کمبود ویتامین C باعث می  شود اسپرمها به جای حرکت رو به جلو به همدیگر بچسبند و در عوض مصرف مقدار کافی ویتامین C به طور روزانه می تواند باعث اصلاح این مشکل شود. استعمال دخانیات در زنان می تواند باعث یائسگی زودرس شود و این موضوع برای زنانی که سنشان بالا است و می خواهند باردار شوند، اهمیت حیاتی دارد.

 

3. داروهای تفننی

طی سال های اخیر مصرف ماریجوانا و کوکائین رو به افزایش بوده و برای بعضی از مردم به صورت جزوی از زندگی روزانه درآمده است. مسلماً، افزایش استقبال مردم از این داروها دلیلی بر بی ضرر بودن آنها نیست. این داروها بر روی باروری زنان و همسرانشان اثر منفی دارند، البته در صورت ترک آنها بعد از مدت کوتاهی اثرات منفی شان بر باروری از بین می رود. مصرف آنها در دوران بارداری هم اثرات فاجعه باری بر روی جنین دارد.

• ماریجوانا: می تواند هورمون های FSH و LH را که در مردان برای تولید اسپرم لازم اند را کاهش دهد. این دارو می تواند میل جنسی را نیز در مردان کاهش دهد. مصرف ماریجوانا در زنان هم می تواند باعث نامنظم شدن قاعدگی، کاهش باروری و گاهی توقف تخمک گذاری شود.
• کوکائین: می تواند باعث کاهش تعداد اسپرم ها، تضعیف قابلیت حرکت اسپرم ها و افزایش درصد اسپرم های غیرطبیعی شود.
• هروئین: می تواند سطح تستوسترون را در مردان کاهش دهد.
• هروئین و کوکائین: مصرف همزمان هروئین و کوکائین باعث ایجاد مشکلاتی در باروری زن می شود و احتمال سقط جنین، زاییدن بچه مرده یا تولد نوزاد ناهنجار را افزایش می دهد.

 

4. تاثیر درمان های دارویی بر نازایی

وقتی که قصد دارید باردار شوید، اگر تحت درمان با داروهای خاصی هستید، در مورد اینکه کدامیک از داروها حیاتی تر است و کدامیک اهمیت کمتری دارد؛ با پزشکتان مشورت کنید. برخی از این داروها اثر مستقیمی روی باروری دارند و در خصوص مصرف آنها باید با پزشک مشورت کنید برخی داروها، علاوه بر تأثیر روی اسپرم، بر روی روند انزال و قدرت جنسی مرد نیز اثر دارند.

داروهایی مانند سولفاسالازین، نیتروفورانتوئین، مهار کننده های مونوآمینواکسیداز، تتراسیکلین، سایمتیدین، پروپرانالول و کتوکونازول، می توانند باعث ناتوانی جنسی شوند. علاوه بر این، داروهای مورد استفاده در نقرس و فشار خون می توانند در باروری مداخله کنند. داروهایی مانند NSAIDها حتى می توانند تخمک گذاری را متوقف کنند.

 

5. سن بالا و نازایی زنان

در سال های اخیر متوسط سنی که زن اولین بچه خود را به دنیا می آورد، افزایش یافته است. افزایش سن در مرد و زن باعث کاهش قابلیت باروری می شود. تخمک های یک زن ۳۵ ساله، ده سال از تخمک های یک زن ۲۵ ساله مسن ترند. از ۳۵ سالگی به بعد، زمان باردار شدن و خطر سقط افزایش می یابد. از نظر زیست شناسی بهتر است باردار شدن در همان سال های اولیه ازدواج صورت بگیرد.

 

6. نقش بیماری ها در باروری زنان

بیماری ها می توانند اثر منفی روی باروری زنان داشته باشند. برخی از بیماری ها از جمله بسته شدن لوله فالوپ به طور مستقیم و بعضی نیز مثل بیماری گوارسی به نام سلیاک به طور غیر مستقیم بر باروری اثر می گذارند. با این همه بسیاری از این بیماری ها هم قابل مداوا هستند و با افزایش سطح سلامت و تندرستی می توان بر آنها غلبه کرد و قدرت باروری را به حالت عادی برگرداند.

 

7. عوامل نازایی دیگر

عوامل متعددی می‌توانند به مشکلات نازایی در زنان و مردان منجر شوند. مشکلاتی مانند عوارض جراحی، اختلالات تغذیه، سن، عدم توازن هورمونی، مصرف مواد مخدر یا الکل، اختلالات در ساختار تخمدان‌ها یا رحم و فشارهای روحی و استرس می‌توانند تأثیرگذار باشند. حفظ تغذیه متوازن و متنوع، کاهش مصرف مواد افزودنی و توجه به مقادیر صحیح از هر گروه غذایی می‌تواند به حفظ سلامت تخمدان و کاهش خطر نازایی کمک کند. با این حال، همیشه بهتر است برای مشاوره تغذیه و سلامت، با پزشک یا تغذیه‌شناس متخصص مشورت کنید.

تیم بهراد رویش رویان با بهترین تجربه در راستای نازایی بانوان همواره سعی بر ایجاد راه حل برای این مشکل شایع میان بانوان شده و با ساخت محصولات نازایی پیشرو در کمک رسانی به بانوان شریف ملت ایران شده اند.

 

سوالات متداول

1. خوردن چه غذاهایی باعث نازایی می شود؟

• چربی‌های اشباع شده: مصرف بیش از حد چربی‌های اشباع شده می‌تواند به افزایش مقدار استروژن (هورمون زنانه) منجر شده و بر تعادل هورمونی و در نهایت بر نازایی تأثیر بگذارد.
• قند و شکر: مصرف بیش از حد قند و شکر می‌تواند به افزایش وزن و مقاومت به انسولین منجر شده و این موارد نازایی را تشدید کنند.
• کافئین: مصرف بالای کافئین نیز ممکن است بر تعادل هورمونی و عملکرد تخمدان‌ها تأثیر بگذارد.
• غذاهای با مواد نگهدارنده: مواد نگهدارنده و مواد افزودنی در برخی غذاها ممکن است تأثیرات منفی بر سلامت تخمدان‌ها داشته باشند.

 

2. آیا فیبرم از عوامل نازایی است؟

فیبروم‌های رحم ممکن است در برخی از موارد باعث مشکلات نازایی در زنان شوند. این تأثیرات ممکن است به دلیل تأثیر بر ساختار رحم یا تأثیرات بر جریان خون به رحم باشند. اگر فیبروم ساب موکوزال باشد، احتمال ایجاد نازایی وجود دارد.

 در مواردی که فیبروم‌ها به اندازه‌ای بزرگ یا در مکان‌های حساس قرار دارند که بر تخمدان ها یا لوله‌های رحمی تأثیر می‌گذارند، و همین مسئله می‌تواند باعث سقط جنین هم بشود. در مواردی هم ممکن است که بارداری همراه با فیبروم ایجاد شود و تا زمان زایمان هم مشکلی برای جنین پیش نیاید. همه‌ی این موارد به اندازه‌ی فیبروم و محل تشکیل آن دارد. مشاوره با پزشک متخصص زنان و نازایی می‌تواند بهترین گزینه باشد تا علت و راه‌حل‌های ممکن برای مشکلات نازایی بررسی شوند.

 

3. از کجا بفهمیم مشکل نازایی نداریم؟

برای تشخیص مشکلات نازایی دارید یا نه، مراجعه به یک پزشک متخصص زنان و نازایی مناسب است. ابتدا، پزشک ممکن است تاریخچه پزشکی شما و شریک زندگیتان را بپرسد و سوالاتی در مورد سلامت جسمی و تاریخ تولد شما داشته باشد. پس از آن، انجام تست‌ها و ارزیابی‌های دقیق ممکن است لازم شود. این تست‌ها شامل آزمایش‌های خون، تصاویر تشخیصی مانند سونوگرافی و آزمایش‌های هورمونی می باشد. پس از انجام این ارزیابی ها، پزشک می تواند به شما توضیح دهد که آیا مشکل نازایی وجود دارد یا خیر، در صورت وجود، روش های درمانی پیشنهاد شده را در پیش بگیرید.